Logo Logo
  • Academy
  • Admission
  • Job Assistant
  • Skill
  • Course
  • Book
  • Exams
  • Pricing
  • Others
    • Career
    • Forum
    • Blog
    • Dynamic Print
    • Hand Note
    • Study Plan
    • Quran
    • Notices
    • Upload Your Question
    • Current Affairs
    • Create Business Account
light mode
night mode
Sign In
Logo Logo
Academy
  • Home
  • Academy
  • অষ্টম শ্রেণি (মাধ্যমিক)
  • বিজ্ঞান
  • মহাকাশ ও উপগ্রহ
  • কৃত্রিম উপগ্রহ...
Back
বিজ্ঞান
প্রাণিজগতের শ্রেণিবিন্যাস প্রাণিজগতের শ্রেণিবিন্যাস (Classification of Animal Kingdom) অমেরুদণ্ডী প্রাণীর শ্রেণিবিন্যাস মেরূদণ্ডী প্রাণীর শ্রেণিবিন্যাস শ্রেণিবিন্যাসের প্রয়োজনীয়তা জীবের বৃদ্ধি ও বংশগতি কোষ বিভাজনের প্রকারভেদ মাইটোসিস কোষ বিভাজন পদ্ধতি প্রো-মেটাফেজ, মেটাফেজ, অ্যানাফেজ ও টেলোফেজ টেলোফেজ - এ ধাপে মিয়োসিস বংশগতি নির্ধারণে ক্রোমোজোম, DNA এবং RNA এর ভূমিকা ব্যাপন, অভিস্রবণ ও প্রস্বেদন ব্যাপন অভিস্রবণ অভিস্রবণের পুরুত্ব উদ্ভিদের পানি ও খনিজ লবণ শোষণ প্রবেদন প্রফোনের গুরুত্ব পানি ও খনিজ লবণের পরিবহন উদ্ভিদে বংশ বৃদ্ধি প্রজনন বা জনন যৌন জনন পরাগায়ন নিষিক্তকরণ ও ফলের উৎপত্তি বীজের গঠন ও অঙ্কুরোদগম সমন্বয় ও নিঃসরণ উদ্ভিদে সমন্বয় স্নায়ু তন্ত্র মস্তিষ্ক মেরুরুজ্জু রেচনতন্ত্র পরমাণুর গঠন পরমাণুর ধারণার বিকাশ ও গঠন পারমাণবিক সংখ্যা, ভরসংখ্যা ও আইসোটোপ আইসোটোপের ধর্ম ও ব্যবহার পরমাণুতে ইলেকট্রন কীভাবে বিন্যস্ত থাকে ইলেকট্রন বিন্যাস ও মৌলের ধর্ম পৃথিবী ও মহাকর্ষ মহাকর্ষ অভিকর্ষ ও অভিকর্ষজ ত্বরণ ভর ও ওজন ভর ও ওজনের সম্পর্ক পৃথিবীর বিভিন্ন স্থানে অভিকর্ষজ ত্বরণ ও বস্তুর ওজন লিফটে ও মহাশূন্যে ওজনের তারতম্য : ওজনহীনতা রাসায়নিক বিক্রিয়া প্রতীক, সংকেত ও যোজনী রাসায়নিক সমীকরণ রাসায়নিক বিক্রিয়া ; সংযোজন (Addition) দহন বিক্রিয়া (Combustion reaction) প্রতিস্থাপন বিক্রিয়া (Substitution or displacement reaction) রাসায়নিক বিক্রিয়ার তাপশক্তির রূপান্তর শুষ্ক কোষ (Dry cell) বর্তনী ও চলবিদ্যুৎ তড়িৎ প্রবাহ তড়িৎ প্রবাহের প্রকারভেদ রোধ তড়িৎ বর্তনী অ্যামিটার ও ভোল্টমিটার ফিউজ বিদ্যুতের কার্যকর ব্যবহার ও অপচয় রোধে সচেতনতা অম্ল, ক্ষারক ও লবণ অম্ল, ক্ষারক ও নির্দেশক এসিড ও ক্ষারকের ব্যবহার এসিড ও ক্ষারের কিছু গুরুত্বপূর্ণ বৈশিষ্ট্য অম্ল, ক্ষার ও লবণ শনাক্তকরণ মহাকাশ ও উপগ্রহ মহাকাশ মহাবিশ্ব প্রাকৃতিক গ্রহ ও উপগ্রহ কৃত্রিম উপগ্রহ ও এর ইতিহাস কৃত্রিম উপগ্রহের কক্ষপথে চলা বা ভ্রমণ কৃত্রিম উপগ্রহের ব্যবহার ও গুরুত্ব খাদ্য ও পুষ্টি পুষ্টি, পুষ্টিমান ও খাদ্য উপাদান শর্করা ও শ্বেতসার স্নেহ পদার্থ খাদ্যপ্রাণ বা ভিটামিন ভিটামিন ‘সি’ খনিজ লবণ অভাবজনিত রোগ পরিবেশ এবং বাস্তুতন্ত্র বাস্তুতন্ত্র বাস্তুতন্ত্রের উপাদান বাস্তুতন্ত্রের প্রকারভেদ খাদ্য শৃঙ্খन ও খাদ্যজান বাস্তুতন্ত্রে শক্তি প্রবাহ পরিবেশের ভারসাম্য রক্ষায় বাস্তুতন্ত্রের ভূমিকা আলো আলোর প্রতিসরণ আলোর প্রতিসরণের নিয়ম প্রতিসরণের বাস্তব প্ররোগ পূর্ণ অভ্যন্তরীণ প্রতিফলন ও সংকট কোণ (কান্তি কোণ) অপটিক্যাল ফাইবার ও ম্যাগনিফাইং গ্লাস মানব চক্ষু

কৃত্রিম উপগ্রহ ও এর ইতিহাস (পাঠ ৪)

অষ্টম শ্রেণি (মাধ্যমিক) - বিজ্ঞান মহাকাশ ও উপগ্রহ | - | NCTB BOOK
753
753

মানুষের পাঠানো যেসব বস্তু বা মহাকাশযান পৃথিবীকে কেন্দ্র করে নির্দিষ্ট কক্ষপথে ঘুরে তাদের বলা হয় কৃত্রিম উপগ্রহ। রকেটের সাহায্যে এদের উৎক্ষেপণ করা হয়। পৃথিবীর মাধ্যাকর্ষণ টানের প্রভাবে চাঁদের মতো এরা এদের কক্ষপথে ঘুরে । কৃত্রিম উপগ্রহ চাঁদের তুলনায় অনেক ছোট এবং চাঁদের তুলনায় অনেক নিচু দিয়ে পৃথিবীর চারদিকে ঘুরে। নির্দিষ্ট কক্ষপথে ঘুরার জন্য এদের প্রয়োজনীয় দ্রুতি থাকতে হয়। পৃথিবী থেকে কৃত্রিম উপগ্রহের উচ্চতা যত বেশি হবে তার দ্রুতি হবে তত কম। ফলে পৃথিবীকে প্রদক্ষিণ করতে এরা বেশি সময় নেবে। আমরা জানি পৃথিবী ২৪ ঘণ্টায় এর নিজ অক্ষের চারদিকে একবার পাক খায়। সুতরাং, কোনো কৃত্রিম উপগ্রহ যদি ২৪ ঘণ্টায় পৃথিবীর চারদিকে একবার ঘুরে আসে তাহলে একে পৃথিবী থেকে স্থির বলে মনে হবে।

কৃত্রিম উপগ্রহ ও মহাকাশ যাত্রার ইতিহাস খুব একটা পুরোনো নয়, একেবারেই নতুন। তোমরা জেনে অবাক হবে যে, মহাকাশযাত্রার প্রথম পদক্ষেপটির সূচনা হয়েছিল ১৯৫৭ সালের ৪ঠা অক্টোবর। এই যাত্রার সূচনা করে তৎকালীন সোভিয়েট ইউনিয়ন। তারা স্পুটনিক-১ নামক কৃত্রিম উপগ্রহ মহাকাশে উৎক্ষেপণ করে। স্পুটনিক শব্দের অর্থ হলো ভ্রমণসঙ্গী। একই বছর ২রা নভেম্বর স্পুটনিক-২ নামক আরেকটি কৃত্রিম উপগ্রহ তারা মহাকাশে পাঠান। প্রথম মার্কিন কৃত্রিম উপগ্রহের নাম এক্সপ্লোরার-১। এই উপগ্রহ ১৯৫৮ সালের ২রা ফেব্রুয়ারি মহাকাশে পাঠানো হয়। ভস্টক-১ নামক সোভিয়েট কৃত্রিম উপগ্রহ মানুষ নিয়ে প্রথম পৃথিবীকে প্রদক্ষিণ করে। যে মানুষটি প্রথম মহাকাশে গিয়েছিলেন তার নাম সোভিয়েট ইউনিয়নের ইউরি গ্যাগারিন। তিনি ১৯৬১ সালের ১২ই এপ্রিল ভস্টক-১ কৃত্রিম উপগ্রহে চড়ে পৃথিবীকে প্রদক্ষিণ করেন। ভস্টক-৬ নামক কৃত্রিম উপগ্রহে (মহাকাশযান) চড়ে প্রথম সোভিয়েট নারী মহাকাশচারি ভেলেনটিনা তেরেসকোভা মহাকাশে ঘুরে আসেন ১৯৬৩ সালে। ইনটেলসেট-১ কৃত্রিম উপগ্রহকে পাঠানো হয় বাণিজ্যিকভাবে ব্যবহারের জন্য যোগাযোগ উপগ্রহ হিসেবে। রিমোটসেনসিং বা দূর অনুধাবনের জন্য পাঠানো প্রথম উপগ্রহ হলো ল্যান্ডসেট-১। একে পাঠানো হয় ১৯৭২ সালে। আন্তর্জাতিক যোগসূত্র স্থাপনের জন্য অ্যাপোলো-সয়োজ টেস্ট প্রজেক্ট নামে একটি কৃত্রিম উপগ্রহ মহাকাশে প্রথম পাঠানো হয় ১৯৭৫ সালে। পৃথিবীর বিভিন্ন দেশ এ পর্যন্ত হাজার হাজার কৃত্রিম উপগ্রহ মহাকাশে পাঠিয়েছে। কয়েক শত কৃত্রিম উপগ্রহ বর্তমানে ব্যবহার করা হচ্ছে এবং হাজার হাজার অব্যবহৃত কৃত্রিম উপগ্রহ বা তাদের অংশবিশেষ মহাকাশ ধ্বংসাবশেষ হিসেবে পৃথিবীকে প্রদক্ষিণ করছে।

Content added By
Rezwan Siddiki Tamim

Read more

মহাকাশ মহাবিশ্ব প্রাকৃতিক গ্রহ ও উপগ্রহ কৃত্রিম উপগ্রহের কক্ষপথে চলা বা ভ্রমণ কৃত্রিম উপগ্রহের ব্যবহার ও গুরুত্ব

Self Test

To attend a self test please, login first. click here to login
Login

Add New Bookmark

Fill up the form and submit
To add a bookmark, please login first. click here to login
Login

Error Report

Fill up the form and submit
To report an error please, login first. click here to login
Login

Add Video

Fill up the form and submit
To add a video, please login first. click here to login
Login
টপ রেটেড অ্যাপ

স্যাট অ্যাকাডেমী অ্যাপ

আমাদের অল-ইন-ওয়ান মোবাইল অ্যাপের মাধ্যমে সীমাহীন শেখার সুযোগ উপভোগ করুন।

ভিডিও
লাইভ ক্লাস
এক্সাম
ডাউনলোড করুন
©2025 Satt Academy. All rights reserved.
Privacy Policy
SATT ACADEMY
SATT ACADEMY
Continue with Google
Continue with Facebook

or

Forgot password?

Don't have an account? Register

Notification

Avatar

Action

All Notifications

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

User Avatar
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Eaque, officia!

Lorem ipsum dolor, sit amet consectetur adipisicing elit. Ducimus nihil, quo, quis minus aspernatur expedita, incidunt facilis aliquid inventore voluptate dolores accusantium laborum labore a dolorum dolore omnis qui? Consequuntur sed facilis repellendus corrupti amet in quibusdam ducimus illo autem, a praesentium.

1 hour ago

Promotion
    i

    Login to continue...

    If you need more content, you need to login